اطلاعاتي در مورد گرايش هاي مختلف رشته مهندسي شيمي در دوره كارشناسي ارشد

دوره كارشناسي ارشد مهندسي شيمي عموماً شامل 32 واحد درسي در چهار نيمسال تحصيلي است كه از اين تعداد 6 يا 8 واحد آن به پروژه كارشناسي ارشد تعلق ميگيرد (بسته به نظري يا عملي بودن پروژه). اين دوره گرايشهاي متنوعي را شامل ميشود كه هر گرايش دروس تخصصي مربوط به خود را دارد. به طور متوسط 15 واحد از دروس كارشناسي ارشد به دروس تخصصي اختصاص دارد و ساير واحدها مربوط به دروسي است كه بين تعدادي از گرايشها مشترك ميباشد. در ادامه به طور مختصر با تعداي از گرايشهاي دوره كارشناسي ارشد مهندسي شيمي آشنا ميشويم. 1 (مهندسي شيمي پيشرفته (بدون گرايش – Engineering Chemical( 2 (گرايش طراحي فرايند (مهندسي فرآيند - Engineering Process( يكي از پرطرفدارترين گرايشهاي مهندسي شيمي، گرايش طراحي فرآيند است. تبديل طراحي بيسيك به طراحي تفضيلي، محاسبات هيدروليك طراحي فرآيندي تجهيزات و توليد مدارك مهندسي كه مهمترين آن توليد و توسعه ي نقشه هاي P&ID مهمترين وظيفه ي يك مهندس طراحي فرآيند است. اين گرايش در ايران به دليل وجود ذخاير عظيم نفت و گاز و توسعه روز افزون صنعت پتروشيمي و صنعت هسته اي آينده شغلي بسيار مناسبي دارد. از اين رو ظرفيت پذيرش بسيار بالايي نسبت به بقيه گرايش هاي مهندسي شيمي دارد. در اين گرايش دانشجويان با اصول طراحي فرايندهاي مهندسي شيمي و تجهيزات مربوطه آشنا ميشوند و همچنين كار كردن با نرمافزارهاي طراحي مهندسي شيمي را فرا ميگيرند. طراحي تجهيزات فرايندي، طراحي مفهومي فرايندهاي شيميايي، ايمني در فرايندهاي شيميايي و طراحي فرايندها به كمك كامپيوتر از جمله دروس تخصصي اين گرايش ميباشد. دروس مشترك اين گرايش عبارتند از مكانيك سيالات پيشرفته، طراحي راكتور پيشرفته و رياضيات عددي پيشرفته. (Polymer Engineering) پليمر گرايش) 3 اين گرايش به طور كلي به بررسي تهيهي پليمر از مونومر و توليد قطعات پليمري از مواد اوليه و بهينهسازي اين فرآيند ميپردازد. اهميت كاربرد پليمرها در صنايع گوناگون به حدي است كه در حال حاضر علوم پليمر، نه تنها به عنوان گرايشي از مهندسي شيمي، بلكه به عنوان شاخهاي مستقل از علوم فني و مهندسي مطرح شدهاند. امروزه پليمرها در همهجا كاربرد پيدا كردهاند. صنايع نظامي، الكترونيك، خوروسازي، پزشكي، ساختمانسازي و ... تنها نمونههايي از كاربرد در زندگي روزمرهي بشر ميباشند. شيمي فيزيك پليمرها، رئولوژي (1 (پليمرها، خواص مكانيكي و شكلدهي مواد پليمري و همچنين مكانيك كامپوزيتها (2 (به صورت تخصصي در گرايش پليمر تدريس ميگردند. اين گرايش زمينهاي مناسب را براي دانشجوياني فراهم ميآورد كه قصد ادامه تحصيل در دوره دكتراي پليمر را دارند. رياضيات عددي پيشرفته و طراحي راكتور پيشرفته دروس مشترك گرايش پليمر ميباشند. رشد روزافزون كاربرد مواد پليمري در صنايع و همچنين وسعت مباحث مربوط به علم پليمر، سبب افزايش تعداد علاقهمندان به اين گرايش گرديده است. ظرفيت محدود پذيرش و علاقه بسيار دانشجويان مهندسي شيمي، رقابت سنگيني براي ورود به اين گرايش در برداشته است. 4 (گرايش صنايع شيميايي معدني (Mineral ( براي علاقه مندان به دروس شيمي تجزيه، شيمي فيزيك و شيمي آلي اين گرايش جز اولويت اول قرار مي گيرد. بازار كار بسيار عالي و نياز اين رشته در تمامي صنايع، اين رشته را جز قدرتمند ترين گرايش مهندسي شيمي قرار داده است. اكتشاف و استخراج مواد معدني به رشته معدن باز مي گردد، اما فرآورده هاي مواد معدني در حيطه مهندسي شيمي گرايش شيميايي معدني قرار دارد. هر كارخانه توليد مواد غيرآلي مثل سيمان، گچ، شيشه نسوز و ديرگداز داراي يك فرآيند است. يعني از زماني كه مواد اوليه وارد كارخانه مي شود تا زماني كه محصول خارج مي گردد، فرآيندي روي آن انجام مي گيرد كه طراحي اين فرآيند بر عهده مهندس شيمي صنايع شيميايي معدني مي باشد. مهندسان اين گرايش بلافاصله در صنايعي چون سيمان، گچ، كاشي و سراميك، كارخانجات توليدكننده انواع اسيدها و بازها و نمك هاي معدني، مواد شوينده، شيشه مي توانند مشغول به كار شوند. از جمله دروس مهم آن مي توان به شيمي فيزيك معدني، مهندسي سيمان ، الكتروشيمي صنعتي و مباني شيمي پليمر اشاره كرد. قبولي در اين رشته بسيار دشوار بوده به طوري كه ظرفيت اين گرايش در مقطع كارشناسي ارشد كم است. 5 (گرايش شبيهسازي و كنترل فرآيندها (Control and Simulation Process ( ادغام سه رشته مهندسي شيمي و برنامه نويسي و مهندسي كامپيوتر گرايش جديدي به نام شبيه سازي و كنترل ايجاد كرده است. دانشجوياني كه به علوم كامپيوتر و برنامه نويسي تسلط داشته باشند با ورود به اين گرايش به راحتي وارد بازار كار مي شوند. آشنايي با سيستمهاي كنترلي حاكم بر فرايندها موضوع اصلي اين گرايش ميباشد. درس رياضيات مهندسي نقش مهمي را در فهم دروس اين گرايش ايفاء ميكند. كنترل مدرن و بهينه، كنترل ديجيتالي، مدلسازي و شبيه سازي در مهندسي شيمي و كاربرد هوش مصنوعي در مهندسي شيمي از جمله دروس تخصصي اين گرايش ميباشند. دروس مشترك اين گرايش عبارتند از طراحي راكتور پيشرفته، رياضيات مهندسي پيشرفته و مكانيك سيالات پيشرفته. 6 (گرايش پديدههاي انتقال (Phenomena Transport ( سنگين ترين و قوي ترين گرايش در مهندسي شيمي بدون شك گرايش پديده انتقال است. به طوري كه دانشجويان اين گرايش از دانشجويان رشته ي مكانيك سيالات قدرتمندتر مي شوند. براي علاقمندان به مكانيك سيالات و انتقال حرارت انتخاب بسيار مناسبي است. در اين گرايش دانشجويان دروس مربوط به پديدههاي انتقال يعني انتقال حرارت پيشرفته، انتقال جرم پيشرفته و انتقال مومنتوم (مكانيك سيالات پيشرفته) را ميگذرانند. دانش آموختگان اين گرايش معمولا در زمينه هاي نانو و كرسي استادي كار مي كنند. (Separation Processes) جداسازي فرآيندهاي) 7 در اين گرايش دانشجويان علاوه بر دروس مربوط به پديدههاي انتقال يعني انتقال حرارت پيشرفته، انتقال جرم پيشرفته و انتقال مومنتوم (مكانيك سيالات پيشرفته)، آشنايي با انواع فرايندهاي جداسازي مانند تقطير، استخراج، تبلور و نيز شبيهسازي و مدلسازي فرايندها از جمله مباحثي است كه به صورت تخصصي در اين گرايش مورد بررسي قرار ميگيرند. اين گرايش با توجه به دروس مربوطه زمينهاي مناسب را براي ادامه تحصيل در دوره دكتري فراهم ميسازد. دروس مشترك اين گرايش عبارتند از: رياضيات عددي پيشرفته، طراحي راكتور پيشرفته و ترموديناميك پيشرفته. 8 (گرايش ترموسينتيك و كاتاليست (Catalyst & Kinetics, Thermodynamics ( همانگونه كه از نام اين گرايش برميآيد، به دو شاخه ترموسنتيك و كاتاليست تقسيم مي شود. بعضاً برخي دانشگاه ها اين گرايش را از هم تفكيك مي كنند. مبحث تخصصي آن ترموديناميك و واكنشهاي شيميايي است. مباني كاتاليستها در مهندسي شيمي، فرايندهاي الكتروشيميايي، ترموديناميك محلولها و ترموديناميك آماري از دروس تخصصي اين گرايش ميباشند. دانشجويان علاقهمند به مباحث ترموديناميكي با انتخاب اين گرايش ميتوانند زمينهاي مناسب براي ادامه اين مبحث را در دوره دكتري براي خود فراهم آورند. دروس مشترك اين گرايش عبارتند از رياضيات عددي پيشرفته، مكانيك سيالات پيشرفته، انتقال جرم پيشرفته و طراحي راكتور پيشرفته. (Pulp and Paper) كاغذسازي فرآيندهاي گرايش) 9 10 (گرايش صنايع غذايي (Engineering Food ( مهندسي شيمي گرايش مهندسي صنايع غذايي، علوم مهندسي جديد را براي طراحي دستگاهها، خطوط فرآيند و واحدهاي توليد مواد غذايي بكار مي گيرد. اين رشته جنبه هاي تئوري و عملي طراحي كه شامل طراحي هر يك از واحدهاي فرآيند، طراحي خطوط مختلف آماده سازي، فرآوري و بسته بندي مواد غذائي و همچنين طراحي كارخانجات توليدي صنايع غذائي است را مورد توجه قرار مي دهد. هدف از اين دوره تربيت متخصصين، پژوهشگران و مدرسين است كه بتوانند با توجه به خصوصيات فيزيكي، شيميايي، ميكروبيولوژي، تغذيه اي و بهداشتي مواد غذائي به طراحي يا تدريس در ارتباط با ايجاد واحدهاي توليد پرداخته و يا در امر رفع مشكلات خطوط توليدي صنايع غذائي كمك نمايند. دروس تخصصي اين گرايش مربوط به صنايع توليدي انواع مواد غذايي ميباشد. طراحي ماشينآلات صنايع غذايي، رئولوژي مواد غذايي، بيوتكنولوژي مواد غذايي، بهداشت و نگهداري و بستهبندي مواد غذايي از مباحث تخصصي اين گرايش هستند. رياضيات عددي پيشرفته، ترموديناميك پيشرفته و انتقال حرارت پيشرفته دروس مشترك اين گرايش ميباشند. دانش آموختگان اين گرايش كنترل خط توليد، مدير خط توليد و مدير طرح و توسعه واحد صنعتي، را بر عهده مي گيرند. 11 (گرايش محيط زيست (Engineering Environmental( اين گرايش كه به روشهاي تصفيه منابع و حفاظت محيط ميپردازد، به دليل اهميت و رشد روز افزون كاربردهاي آن به يك گرايش پرطرفدار تبديل شده است. 12 (گرايش بيوتكنولوژي (Biotechnology (و مهندسي بيوشيميايي (Engineering Biochemical ( محبوب ترين گرايش در دنيا بدون شك گرايش بيوتكنولوژي است. به طوري كه تمام كشورهاي پشرفته سرمايه گذاري بسياري در اين گرايش انجام داده اند. از همه مهم تر زمينه ي اشتغال اين گرايش است. قدرت آينده دنيا در دست كسي خواهد بود كه در زمينه بيوتكنولوژي حرفي براي گفتن داشته باشد. اين گرايش در ايران به تازگي وارد شده است و نسبت به گرايش هاي قدرتمند مانند طراحي فرآيند مورد حمايت قرار نگرفته است. براي دانشجوياني كه قصد ادامه تحصيل در خارج از كشور را دارند اين گرايش بهترين و اولين انتخاب است. 13 (گرايش نانوتكنولوژي (Nanotechnology( فناوري نانو، پديده هزاره سوم ميباشد و ورود به اين عرصه اجتنابناپذير است. در واقع اين زمينه را نميتوان به عنوان رشتهي جديدي مطرح كرد بلكه رويكردي جديد به كليهي علوم و فنون موجود در مقياس نانو است. اگر از ديدگاه مهندسي شيمي و شيمي به فناوري نانو نگريسته شود ميتوان گفت رشته نانوشيمي تقريباً در تمامي علوم و فنون به كار ميرود، به عبارت ديگر در زمينههاي مختلفي از جمله سوخت، پليمر، رنگ، ساختوساز، پوشاك، دارو، غذا و بهطوركلي هرآنچه كه به شيمي و مهندسي شيمي مربوط ميشود، ميتوان از مزاياي اين فناوري بهره جست. بهطوركلي توجه به كليه علوم و فناوريهاي موجود در مقياس نانو و كار و توليد در اين مقياس براي دستيابي به فرآوردههاي با كيفيت و كميت بهتر به عبارتي ارزانتر، محكمتر، سبكتر و كاراتر ميباشد. (Pharmaceutical Engineering) داروسازي گرايش) 14 رشته مهندسي شيمي-گرايش داروسازي با هدف به كار گيري علوم و فنون جديد مهندسي در طراحي دستگاهها، خطوط فرآيند و توليد مواد دارويي برنامه ريزي و ايجاد گرديده است. اين گرايش جنبه هاي تئوري و عملي طراحي را كه شامل طراحي واحدهاي فرآيند، طراحي خطوط مختلف آماده سازي، فرآوري، كنترل و بسته بندي مواد دارويي و همچنين طراحي كارخانجات توليدي صنايع داروسازي مي باشد را مورد توجه قرار مي دهد. 15 (گرايش مخازن هيدروكربوري (Engineering Reservoir( به بررسي مخازن هيدروكربوري (نفتي) مي پردازد و روش هاي استهصال بيشتر نفت و ميزان توليد در اين گرايش مطالعه مي شود. رشتههاي مورد قبول شامل مهندسي شيمي كليه گرايشها- مهندسي مكانيك- مهندسي نفت -مهندسي معدن و كارشناسي طراحي مهندسي پتروشيمي ميباشد. در هر سال افرادي از طريق آزمون مخصوص اين رشته جذب و در دانشگاه صنعت نفت- دانشگاه تهران- دانشگاه صنعتي اميركبير- دانشگاه صنعتي شريف و صنعتي سهند تبريز به تحصيل مشغول ميشوند. 16 (گرايش مهندسي فرآوري و انتقال گاز (Transportation and Processing Gas( تمامي اين گرايشها با توجه به اينكه شاخهاي از مهندسي شيمي هستند، نيازمند دروس و موارد درسي اصلي مهندسي شيمي ميباشند كه فقط تفاوت گرايشها در اين است كه بعضي از اين دروس ميتوانند در يك گرايش اهميت بيشتري پيدا كنند. توجه كنيد كه در انتخاب آنها علاوه بر دانش و توانايي، داشتن علاقه به زمينه موردنظر شرط اول به حساب ميآيد. شاد و پيروز و سربلند باشيد - رضايي منش

فیزیک1...